World Tsunami Awareness Day 5 November

World Tsunami Awareness Day 5 November

World Tsunami Awareness Day 5 November

ప్రపంచ సునామీ అవగాహన దినం 5 నవంబర్

సునామీ అవగాహన దినోత్సవం జాతీయ మరియు స్థానిక ప్రమాద తగ్గింపు ప్రణాళికలను ప్రోత్సహిస్తుంది.

2020 లో, ప్రపంచ సునామి అవగాహన దినోత్సవం విపత్తుల నుండి ఎక్కువ మంది ప్రాణాలను కాపాడటానికి జాతీయ మరియు సమాజ-స్థాయి, స్థానిక విపత్తు ప్రమాదాన్ని తగ్గించే వ్యూహాల అభివృద్ధిని ప్రోత్సహిస్తుంది.

ఈ సంవత్సరం “సెందాయ్ సెవెన్ క్యాంపెయిన్,”ను ప్రోత్సహించడం ఈ సునామి దినోత్సవం లక్ష్యం .

2030 నాటికి, ప్రపంచ జనాభాలో 50 శాతం మంది వరదలు, తుఫానులు మరియు సునామీలకు గురైన తీర ప్రాంతాల్లో నివసిస్తారని అంచనా.

సునామీ ప్రభావాలను తగ్గించడానికి ప్రణాళికలు మరియు విధానాలను కలిగి ఉండటం మరింత స్థితిస్థాపకతను పెంపొందించడానికి మరియు ప్రమాదంలో జనాభాను రక్షించడానికి సహాయపడుతుంది.

2015 డిసెంబర్‌లో, యుఎన్ జనరల్ అసెంబ్లీ నవంబర్ 5 ను ప్రపంచ సునామి అవగాహన దినంగా పేర్కొంది, దేశాలు, అంతర్జాతీయ సంస్థలు మరియు పౌర సమాజానికి సునామీ అవగాహన పెంచాలని మరియు ప్రమాద తగ్గింపుకు వినూత్న విధానాలను పంచుకోవాలని పిలుపునిచ్చింది.

ప్రపంచ సునామి అవగాహన దినోత్సవం జపాన్ యొక్క ఆలోచన, ఇది పదేపదే చవిచూసిన చేదు అనుభవం కారణంగా సునామి ముందస్తు హెచ్చరిక, ప్రజా చర్య మరియు భవిష్యత్ ప్రభావాలను తగ్గించడానికి విపత్తు తరువాత తిరిగి నిర్మించడం వంటి రంగాలలో ప్రధాన నైపుణ్యాన్ని పెంచుకుంది.

ఐక్యరాజ్యసమితి డిజాస్టర్ రిస్క్ రిడక్షన్ (UNDRR) మిగతా ఐక్యరాజ్యసమితి వ్యవస్థల సహకారంతో ప్రపంచ సునామి అవగాహన దినోత్సవాన్ని జరుపుతుంది.

Join us on Telegram

నేపథ్యం

సునామీలు అరుదైన సంఘటనలు కాని చాలా ఘోరమైనవి. గత 100 సంవత్సరాల్లో, 58 సునామీల్లో 260,000 మందికి పైగా ప్రాణాలు కోల్పోయారు, సగటున ఒక సునామీకి 4,600 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు.

ఆ కాలంలో అత్యధిక మరణాలు డిసెంబర్ 2004 హిందూ మహాసముద్రం సునామిలో సంభవించాయి. ఇది 14 దేశాలలో 227,000 మరణాలకు కారణమైంది, ఇండోనేషియా, శ్రీలంక, భారతదేశం మరియు థాయిలాండ్ అత్యంత దెబ్బతిన్నాయి.

జపాన్ యొక్క హ్యోగో ప్రాంతంలోని కొబెలో అంతర్జాతీయ సంఘం కలిసి వచ్చిన మూడు వారాల తరువాత. విపత్తు ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంపై మొదటి సమగ్ర ప్రపంచ ఒప్పందమైన 10 సంవత్సరాల హ్యోగో ఫ్రేమ్‌వర్క్ ఫర్ యాక్షన్‌ను ప్రభుత్వాలు ఆమోదించాయి.

వారు హిందూ మహాసముద్రం సునామి హెచ్చరిక మరియు ఉపశమన వ్యవస్థను కూడా రూపొందించారు, ఇది భూకంప మరియు సముద్ర మట్ట పర్యవేక్షణ కేంద్రాలను కలిగి ఉంది మరియు జాతీయ సునామీ సమాచార కేంద్రాలకు హెచ్చరికలను చేరవేస్తుంది.

వేగవంతమైన పట్టణీకరణ మరియు సునామీ పీడిత ప్రాంతాలలో పెరుగుతున్న పర్యాటకం ఎప్పటికప్పుడు ఎక్కువ మందిని హాని కలిగించే విధంగా ఉన్నాయి.

ప్రపంచం విపత్తు మరణాలలో గణనీయమైన తగ్గింపులను సాధించాలంటే నివారణా చర్యలు ఒక ముఖ్య కారకం – 2015 మార్చిలో ఆమోదించిన సెండాయ్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ యొక్క ప్రాధమిక లక్ష్యం, 15 సంవత్సరాల అంతర్జాతీయ ఒప్పందం హ్యోగో ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను విజయవంతం చేయడమే.

Join us on YouTube

సునామీలు అంటే ఏమిటి?

“సునామి” అనే పదంలో జపనీస్ పదాలు “సు” (అంటే నౌకాశ్రయం) మరియు “నామి” (అంటే వేవ్) ఉన్నాయి.

సునామి అనేది సముద్రం క్రింద లేదా సమీపంలో సంభవించే భూకంపాలతో ముడిపడి ఉన్న నీటి అడుగున భంగం ద్వారా సృష్టించబడిన అపారమైన తరంగాల శ్రేణి.

అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు, జలాంతర్గామి కొండచరియలు మరియు తీరప్రాంత శిలలు కూడా సునామిని సృష్టించగలవు, అదే విధంగా సముద్రాన్ని ప్రభావితం చేసే పెద్ద ఉల్క కూడా ఉంటుంది.

ఇవి నీటి ద్రవ్యరాశి యొక్క స్థానభ్రంశంతో సముద్రపు అడుగుభాగం యొక్క నిలువు కదలిక నుండి ఉద్భవిస్తాయి.

ప్రతి 5 నుండి 60 నిమిషాలకు ఒక సారి నిటి అలలు రావడంతో సునామీ తరంగాలు తరచూ నీటి గోడల వలె కనిపిస్తాయి మరియు తీరప్రాంతంపై దాడి చేసి కొద్ది గంటలు ప్రమాదకరంగా ఉంటాయి.

మొదటి అల అతిపెద్దది కాకపోవచ్చు, ఇది కనుచూపుమేరలో సముద్రపు ఒడ్డున ముంచేస్తుంది, కాబట్టి సముద్రతీరం బహిర్గతమవుతుంది.
తరువాతి అల నిమిషాల్లో ఒడ్డుకు చేరుకుంటుంది మరియు దానితో మునుపటి అలలచే నాశనం చేయబడిన అనేక తేలియాడే శిధిలాలను కలిగి ఉంటుంది.

Join us on Facebook

సునామీలకు కారణాలు ఏమిటి?

భూకంపాలు

ప్లేట్ సరిహద్దులతో సంబంధం ఉన్న అపస్రవ్య మండలాల వెంట కదలికల ద్వారా దీనిని ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.

చాలా బలమైన భూకంపాలు సబ్డక్షన్ జోన్లలో సంభవిస్తాయి, ఇక్కడ ఒక సముద్రపు పలక ఖండాంతర పలక లేదా మరొక చిన్న సముద్రపు పలక కింద జారిపోతుంది.

అన్ని భూకంపాలు సునామీలకు కారణం కాదు. భూకంపం సునామిని కలిగించడానికి నాలుగు షరతులు అవసరం:

భూకంపం సముద్రం క్రింద సంభవించాలి లేదా పదార్థం సముద్రంలోకి జారిపోయేలా చేయాలి.

భూకంపం బలంగా ఉండాలి, రిక్టర్ స్కేల్‌పై కనీసం 6.5 తీవ్రత ఉండాలి

భూకంపం భూమి యొక్క ఉపరితలాన్ని చీల్చాలి మరియు ఇది నిస్సార లోతులో సంభవించాలి – భూమి యొక్క ఉపరితలం కంటే 70 కిలోమీటర్ల కన్నా లోతులో ఇది సంభవించాలి.
భూకంపం సముద్రపు అడుగుభాగం (అనేక మీటర్ల వరకు) నిలువుగా కదలకుండా ఉండాలి.
కొండచరియలు విరిగిపడతాయి

తీరం వెంబడి సంభవించే కొండచరియలు పెద్ద మొత్తంలో నీటిని సముద్రంలోకి నెట్టివేసి, నీటికి భంగం కలిగిస్తాయి మరియు సునామిని ఉత్పత్తి చేస్తాయి.

కొండచరియలు విరిగిపడిన పదార్థం హింసాత్మకంగా కదిలి, దాని ముందు నీటిని నెట్టివేసినప్పుడు నీటి అడుగున కొండచరియలు కూడా సునామీకి దారితీస్తాయి.

Also Read : Dehradun Municipal Corporation launcheds Plastic Lao MASK LE JAO initiative

అగ్ని పర్వత విస్ఫోటనలు

సాపేక్షంగా అరుదుగా ఉన్నప్పటికీ, హింసాత్మక అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు కూడా హఠాత్తుగా అవాంతరాలను సూచిస్తాయి, ఇవి అధిక మొత్తంలో నీటిని స్థానభ్రంశం చేస్తాయి మరియు తక్షణ మూల ప్రాంతంలో అత్యంత విధ్వంసక సునామీ తరంగాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.

1883 ఆగస్టు 26 న ఇండోనేషియాలోని క్రాకటోవా (క్రాకటౌ) అగ్నిపర్వతం పేలిపోయి కూలిపోయిన తరువాత సంభవించిన సునామి అతిపెద్ద మరియు అత్యంత వినాశకరమైన సునామీలలో ఒకటి.

ఈ పేలుడు 135 అడుగులకు చేరుకుంది, జావా మరియు సుమత్రా ద్వీపాలలో సుంద జలసంధి వెంట తీరప్రాంత పట్టణాలు మరియు గ్రామాలను నాశనం చేసింది, 36,417 మంది మరణించారు.

Also Read : Priyanca Radhakrishnan becomes New Zealand’s first-ever minister of Indian origin

గ్రహశఖలాల తాకిడి

గ్రహశఖలాల తాకిడి వలన సంభవించే సునామీలు (అనగా గ్రహశకలాలు, ఉల్కలు) చాలా అరుదైన సంఘటన.

ఇటీవలి చరిత్రలో ఉల్కాపాతం / గ్రహశకలం ప్రేరిత సునామీలు నమోదు చేయబడనప్పటికీ, శాస్త్రవేత్తలు ఈ ఖగోళ రాసులు సముద్రాన్ని తాకినట్లయితే, సునామికి కారణమయ్యే పెద్ద పరిమాణంలో నీరు స్థానభ్రంశం చెందుతుందని గ్రహించారు.